Saç Dökülmesi

Erkeksi saçsızlık denilen Androjenik Allopesinin oluşumu insan genetiğinin ve hormanlarının yapısı ile ilgilidir. Tamamen hormonlarımızın etkisiyle ve müdahalesi söz konusu olmayan bir organ kaybıdır. Çünkü saç kökleri kendi başlarına işlev gören organlar gibi adlandırılır.

Saç Dökülmesi Neden Olur?

Genellikle erkeklerde tepe ve alın kısmında saç kökü kaybı nedeniyle saçsızlık veya saçlarda bariz seyrelme görülürken ense üzerinde, iki kulak arsında saç kökü kaybı oluşmamakta ve sık saçlı bir doku yapısı bulunmaktadır. Buna halk arasında KRAL TACI adıda verilir. Bunun nedeni insan genetiğinde iki tip saç kökü yapısı bulunmasındandır.

1.tip saç kökü karakteri dökülme özelliği taşır ve alın üzerinde tepede bulunur. Bu yapıda ki saç kökleri erkeklerde bulunan testesteronun (erkeklik hormonu) kanda yükselmesiyle dökülmeye başlar ve bir daha kesinlikle saç çıkmaz. Çünkü bu durum saç kökünü yok eder. Saç kökü kaybı oluşturduğu için saçlanmayı beklemek boşuna bir çabadır. Bu nedenle saç çıkarmak amacı ile hazırlanmış tüm ilaç ve losyon tipi uygulamalar anlam kazanamaz. Her bir saç teli aynı zamanda bir saç köküdür. Kök olmadığı zamanda saçın uzaması söz konusu olmaz. Tamamen hormon ve genetik biçimlenme ile ilişkili olduğundan müdahale edilmesi başka riskler taşımaktadır. Medikal tıp alanı bu konuda hazırlanmış herhangi bir ilacı hormonal dengeyi bozma riskinden dolayı önermemektedir. Bu durum birinci tip saç kökü için geçerlidir.

2.tip genetik yapıya sahip olan saç kökü ise testesteron hormonu yükselmesinden etkilenmemekte ve bu nedenle saç dökülme özelliği taşımamaktadır. Tüm bu olumlu yapısından dolayı saç kökü transplantasyonu (nakkli) işleminden sonra herhangi bir dökülme olmamaktadır. Saç ekiminin başarısı bu genetik yapıdan dolayıdır. Saç ekimi genetik olarak dökülme özelliği olan saç köklerinin saç kökü kaybı (saçsızlık) oluşmuş alanlara naklini içerir, işlemin esası budur.

Saç Dökülme Nedenleri

1. androjenik allopecia (erkeksi saç dökülmesi) erkeklik hormonunun yükselmesi nedeniyle
2. Beslenme Bozukluğu (Çinko ve Demir Eksiği)
3. İlaçlar (Özellikle Anti Deprasanlar)
4. Travmalar (Trafik Kazaları, Yara İzleri ve İşkazaları gibi özel kazalarda)
5. Yanıklar ( Bölgesel yanıklar)
6. Stres ( Yaşam Şeklinin Stresli Olması

Androjenik Hormonlar

Hem erkekte hem de kadın da androjenik hormonlar olarak adlandırdığımız "erkeklik hormonları" mevcuttur. Bunlardan bazıları testesteron, androstenodion ve dehidroepitestesterondur(DHT). Bu hormonlar erkeklerde testis ve böbrek üstü bezlerden, daha az miktarda olmak üzere kadınlarda ise yumurtalık ve yine böbrek üstü bezlerden salgılanır. Bazı saç foliküllerinin DHT´ye uzun süre maruz kalması sonucu öncelikle saçlarda incelme ve zayıflama daha sonra da saçlarda dökülme oluşur.

DHT Foliküllerde Nasıl Etki Etmektedir?

Genetik yatkınlığı olan bazı saç folikülleri 5 alfa redüktaz dediğimiz bir enzimce zengindir ve bu enzim testesteronun DHT´ye dönüşümünden sorumludur. DHT reseptöre bağlanır ve hücre metabolizmasını etkileyerek saçın doğal siklusunun durmasına neden olur. Saç dökülmesinin erken evrelerinde saç incelir (minyatürizasyon) ve pigmentini kaybederek rengi açılır. O sırada kullanılması önerilen Rogain (minoxidil) ve Propecia (finasterid) 5 alfa redüktazı inhibe ederek DHT´nin saç dibi köklerinde yükselmesine engel olmaktadır.

Ense saçları ve kulak üstü saçlar (donör alan) 5 alfa redüktaz aktivitesi içermediklerinden dökülmezler. Saç ekiminde, saçlar DHT´ye duyarsız ense kısmından toplandığı için, ekim sonrası ortamda testesteron bulunmasına rağmen dökülme olmaz. Saç dökülmesinin ne zaman başlayıp duracağı ve dökülme derecesi önceden tahmin edilemez. Burada önemli olan genetik yatkınlıktır. Anne ve babadan gelen genetik aktarım daha anne karnındayken saçların ileride dökülüp dökülmeyeceği konusunda kodlanabilir.

Saç Dökülmesinde Yaş 

Yaşınızla saç dökülmesi arasında direkt olarak bir ilişki bulunamamış olsada zamanla kellikler oluşabilir. Genetik olarak saç dökülmesine sahip birisi ailesinde belirgin saç dökülmesi olanlarda 20´li yaşlarında bile saç dökülmesi başlayabilir. Saç dökülmesi 20 li yaşlarda  başlayabilir ve 35 yaş çevresinde en yoğun şekilde karşımıza çıkar. 45´li yaşlardan sonra yavaşlayabilir. 40´lı yaşlarda başlayan ve durmadan ilerleyen saç dökülmeleri vakaları ile de karşılaşmaktayız.

Diğer Saç Dökülme Nedenleri

Alopeci Areata (AA)

Saçlı derinin herhangi bir bölümünde oluşan oval veya dairesel alanlar halinde saç dökülmeleriyle devam eden bir hastalıktır. Genel olarak kaş ve saçlı deride görülmesine rağmen, vücudun diğer yerlerinde de ortaya çıkabilir. Nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, otoimmun bir hastalık olduğu söylenebilir. Stres yapmak durumu daha da kötüleştirebilir ve dökülmenin başlamasına neden olabilir. Alopecia Totalis, tüm vücut kıllarının dökülmesidir. Saçlar genellikle altı ay ila bir yıl arasında geri gelir. Steroidler, tedavi sırasında topikal ya da enjeksiyon şeklinde kullanılır.

Traction Alopecia

Saçın uzun süreli gerilmesi ve kopması sonucu ortaya çıkan kalıcı bir dökülme tipidir. Saçların çok gerilerek toplanması, sıkı yapılan örgüler ve sıkı uygulanan türban tarzı başörtüleri özellikle alın saç çizgisi ve yanlarda dökülmeye neden olabilmektedir. Yine bir çok kadında görülen bir psikolojik rahatsızlık (tırnak yeme gibi) olarak bilinen "trichotilomania" bu tarz kalıcı saç dökülmeleri oluşabilir. Bu tarz dökülmelerde psikoterapi yanında saç ekimi oldukça başarılı olmaktadır.

Scarring Alopecia

Yüz germe ve kafa bölgesi ameliyatları yüzünden oluşan yara izleri ve yanıklar bu tarz saç dökülme durumlarının ana nedenleri de olabilir. Bu şekilde oluşan dökülmelerde saç ekiminin faydalı olma ya da olmama ihtimali üzerine konuşabilmek için mutlaka bir ön muayene şarttır. Muayene esnasında oluşan scarın kalınlığı ve cildin kan dolaşımı değerlendirilmelidir. Çoğu zaman yara dokusu üzerine yapılan saç ekimlerinde başarılı sonuçlar almak mümkündür. Çok geniş yara izlerinde bir plastik cerrahi uzmanı tarafından kafa derisi genişletme operasyonu yapmak gerekebilir.